1. KTO MOŻE BRAĆ UDZIAŁ W OLIMPIADZIE I JAKI JEST JEJ CEL?
Uczestnikami Olimpiady Ekologicznej mogą być uczniowie szkół ponadgimnazjalnych oraz gimnazjalnych. Laureaci eliminacji centralnych nie mają prawa startu w kolejnych edycjach Olimpiady.
Udział w Olimpiadzie jest dobrowolny, a uczestnicy każdego etapu eliminacji na kartach odpowiedzi testu potwierdzają, że zapoznali się z regulaminem Olimpiady i zobowiązują się do jego przestrzegania.
Celem Olimpiady jest:
– kształtowanie świadomości ekologicznej oraz właściwych postaw młodzieży wobec środowiska przyrodniczego,
– budzenie i rozwijanie zainteresowań przyrodniczych,
– wyzwalanie aktywności badawczej młodego pokolenia oraz inspiracja do podejmowania inicjatyw i praktycznych działań na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska, krajobrazu oraz warunków życia ludzi,
– popularyzacja problematyki ekologii w aspekcie skutecznego przeciwdziałania zanieczyszczeniu i degradacji środowiska, zapoznanie młodzieży z aktualną literaturą i przepisami obowiązującego prawa w dziedzinie ochrony środowiska.
2. CO W CHODZI W ZAKRES OLIMPIADY EKOLOGICZNEJ I JAK PRZEBIEGAJĄ JEJ ETAPY?
Tematyka Olimpiady obejmuje i poszerza wiedzę z zakresu treści podstaw programowych biologii oraz wiadomości związane z szeroko pojętą ekologią, a także z ochroną i kształtowaniem środowiska zawartych w podstawach programowych innych przedmiotów szkół ponadgimnazjalnych, zwłaszcza geografii, chemii i fizyki. Na każdym etapie eliminacji od uczestników wymagana jest znajomość bieżących podstaw prawnych ochrony środowiska oraz aktualności prasowych, radiowych i telewizyjnych związanych z ekologią i środowiskiem przyrodniczym w Polsce i na świecie.
Szczególny nacisk kładziony jest na wiedzę z następujących dziedzin:
– ekologia klasyczna,
– wody i ich ochrona,
– gleby i ich ochrona,
– gospodarka rolna i leśna,
– żywność i zdrowie,
– ochrona przyrody,
– powietrze i jego ochrona,
– gospodarka odpadami,
– hałas, wibracje, promieniowanie i skuteczna ochrona przed nimi,
– aktualne zagadnienia społeczno-gospodarcze, związane z ochroną i kształtowaniem środowiska.
ETAPY OLIMPIADY EKOLOGICZEJ:
Eliminacje Olimpiady Ekologicznej są trzyetapowe. Jury eliminacji II etapu jest powoływane przez Wojewódzkie Komitety i przedstawiane do akceptacji Głównemu Komitetowi, natomiast III etapu krajowego (centralnego) przez Główny Komitet. W skład jury wchodzą: przewodniczący i sekretarz oraz członkowie w liczbie zapewniającej prawidłową ocenę uczestników. Tworzyć je mogą nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem tych, którzy są opiekunami merytorycznymi startujących uczniów), jak i akademiccy, doradcy, metodycy, przedstawiciele kuratoriów oraz jednostek resortu ochrony środowiska i służb mu podlegających, a także członkowie Wojewódzkich Komitetów. Jury kolejnych etapów eliminacji odpowiada za zachowanie pełnej tajności zadań (testów) eliminacyjnych do czasu ich oficjalnego ujawnienia.
I ETAP POLEGA NA:
-zorganizowaniu etapu szkolnego, podczas którego następuje wyłonienie uczniów chętnych do startu w danej edycji Olimpiady Wiedzy Ekologicznej,
-zapoznaniu tych uczniów ze spisem obowiązującej literatury oraz zakresem problematyki,
-etap ten odbywa się w szkołach ponadgimnazjalnych w pierwszej dekadzie stycznia, w jednym terminie, dacie i godzinie ustalonej w danym roku w całym kraju. Za jego organizację odpowiada Dyrektor danej szkoły. Każdy uczestnik rozwiązuje test złożony z 50 zadań, opracowanych przez Główny Komitet Olimpiady.
W drodze eliminacji, z każdej szkoły 3 najlepszych uczniów stanowi jej reprezentację na Il etap eliminacji.
Niezbędnym warunkiem jest uzyskanie minimum 80% poprawnych odpowiedzi w teście pisemnym (40 pkt), każda prawidłowa odpowiedź to 1 pkt, a nieprawidłowa 0 pkt. W przypadku większej liczby niż 3 uczniów spełniających to kryterium przeprowadzana jest dogrywka (test pisemny), której pytania opracowane i dostarczone są przez Główny Komitet Olimpiady. Każda szkoła, której uczniowie startują w etapie podstawowym eliminacji, zobowiązana jest przesłać do Wojewódzkiego Komitetu, w nieprzekraczalnym terminie do 25 stycznia danego roku (decyduje data stempla pocztowego), sprawozdanie uwzględniające:
– pełną nazwę i adres szkoły,
– ogólną liczbę uczestników z podziałem na klasy,
– uzyskane wyniki,
– nazwiska opiekunów merytorycznych, uczniów zakwalifikowanych do etapu okręgowego,
– powiat (liczba szkół i liczba uczniów).
Termin eliminacji II etapu jest regulowany odrębnym pismem, aby w całej Polsce były przeprowadzone eliminacje w jednym dniu — w danym roku sobota najbliższa Dnia Ziemi (trzecia dekada kwietnia).
Il ETAP POLEGA NA:
-części pisemnej, w której każdy uczestnik rozwiązuje test pisemny składający się z 50 zadań opracowanych przez Główny Komitet. Po sprawdzeniu testów przez jury, 12-stu najlepszych uczestników (którzy uzyskali największą liczbę punktów, niezbędne jest uzyskanie minimum 70% poprawnych odpowiedzi) zostaje zakwalifikowana do części ustnej,
-zadania testowe oceniane są według zasady 0/1: błędna odpowiedź lub jej brak O pkt, prawidłowa odpowiedź 1 pkt.
Szczegółowe wskazówki dotyczące przeprowadzenia I i II etapu eliminacji, protokołów zbiorczych, Wojewódzkie Komitety otrzymują od Głównego Komitetu wraz z zestawami pytań na dany rok.
III ETAP KWALIFIKACJIE KRAJOWE(CENTRALNE):
– do etapu krajowego (centralnego) przechodzi wyłącznie 7 uczestników ustnych eliminacji etapu okręgowego, którzy uzyskali najwyższą łączną punktację z części pisemnej i ustnej. Główny Komitet po ustaleniu listy uczestników etapu krajowego (centralnego), wysyła imienne zaproszenia listem poleconym i szczegółowe informacje dotyczące tego etapu.
Data przeprowadzenia tego etapu jest tradycyjnym już akcentem obchodów Światowego Dnia Ochrony Środowiska w Polsce (5 czerwca) i jest najbliższym jego terminem piątkowo-niedzielnym.
ORGANIZACJA ELIMINACJI KRAJOWYCH (CENTRALNYCH) ETAP III POLAGA NA:
– części pisemnej, w której każdy uczestnik rozwiązuje test pisemny składający się z 50 pytań opracowanych przez Główny Komitet.
– wyłonieniu 10 najlepszych uczestników (którzy uzyskali największą liczbę punktów, nadal niezbędne jest uzyskanie minimum 70% poprawnych odpowiedzi) po sprawdzeniu testów przez jury. W przypadku większej ich liczby przeprowadzana jest dogrywka w formie pisemnej, na podstawie pytań opracowanych przez Główny Komitet Olimpiady. Zakwalifikowaniu tych osób do części ustnej, co jest równoznaczne z nadaniem im tytułu laureata Olimpiady Wiedzy Ekologicznej. Kolejno części ustnej składającej się z losowanych zestawów pytań problemowych (składających się z 3 pytań trudniejszych po 5 pkt oraz 3 łatwiejszych po 3 pkt), na które uczestnicy odpowiadają na sali przed jury i pozostałymi uczniami, którzy nie zakwalifikowali się do części ustnej, nauczycielami i innymi gośćmi eliminacji. Wyniki części ustnej każdego laureata decydują o jego zajętym miejscu w finale centralnym danej edycji Olimpiady. W przypadku równej liczby punktów, o miejscu rozstrzyga wynik testu pisemnego
WAŻNE: jako uczestnik każdego stopnia eliminacji masz prawo do odwołania się od decyzji Jury w terminie 7 dni, wyłącznie w formie pisemnej (decyduje data stempla pocztowego). Odwołanie to należy kierować listem poleconym na adres Głównego Komitetu OWE. Zostanie ono rozpatrzone przez GK OWE w terminie 14 dni, a Ty zostaniesz poinformowana/y o podjętej decyzji pismem, wysłanym listem poleconym na wskazany przez Ciebie adres. Istotnym jest tutaj także, że jako uczestnik każdego stopnia eliminacji możesz zostać zdyskwalifikowany ze skutkiem natychmiastowym z dalszych etapów Olimpiady przy jakiejkolwiek próbie niesamodzielnej pracy.
3. CO DAJE OLIMPIADA EKOLOGICZNA ?
Uczestnik, który zakwalifikował się do etapu okręgowego i krajowego (centralnego), ma prawo do zwolnienia z zajęć szkolnych na czas trwania eliminacji. Uczestnik, który zakwalifikował się do eliminacji krajowych (centralnych), na podstawie otrzymanego zaświadczenia wydanego przez Główny Komitet, zyskuje w danym roku prawo do zapisu na świadectwie szkolnym swych szczególnych osiągnięć. Uczestnik, który napisał test eliminacji krajowych (finalista) lub zakwalifikował się do części ustnej tych eliminacji i w nich uczestniczył tym samym zyskuje prawo wstępu na uczelnie wyższe w kraju, bez postępowania kwalifikacyjnego, (wykaz uczeni dostępny jest na stronie http://ekoolimpiada.net.pl/?page_id=632. Na każdym etapie eliminacji zdobywcy czołowych miejsc mogą otrzymać indywidualne nagrody, fundowane przez organizatorów i współorganizatorów oraz innych sponsorów olimpiady.
4. PRZYKADOWY TEST OLIMPIADY EKOLOGICZNEJ ETAP PODSTAWOWY ZE STYCZNIA TEGO ROKU.
https://toyota-srodowisko.sites.toyota.pl/uploads/edition_per_etap_attachments/pytania-testowe-i-odpowiedzi-4.pdf – zapraszamy do zapoznania się test zawiera także odpowiedzi, więc możecie sprawdzić swoje wyniki.
5. MATERIAŁY Z KTÓRYCH WARTO KORZYSTAĆ W CZASIE PRZYGOTOWANIA?
Literatura obowiązująca
- Andrzejewski R., Falińska K. (red.) 1996 – Populacje roślin i zwierząt-studium porównawcze, PWN, Warszawa.
- Borowski G. (red.) 2010 Leksykon ekoinżynierii PTIE, Warszawa.
- Campbell N.A,, Reece J.H., Urry L.A. i in. 2013 Biologia , Rebis, Poznań.
- Chełmiński W. 2001 – Woda, zasoby, degradacja i ochrona, PWN, Warszawa.
- Dobrzańska D., Dobrzański G., Kiełczewski D. 2010 – Ochrona środowiska przyrodniczego, PWN, Warszawa.
- Elektroniczny Atlas Środowiska Polski – 2001-GRiD, Warszawa.
- Falencka- Jabłońska M.(red.) 2007- Drzewa wokół nas, czyli tajemnice, które warto poznać Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk, Babice Stare.
- Falencka–Jabłońska M. 2019-(red.) Zbiór zestawów pytań XXIX-XXXIII Olimpiady Wiedzy Ekologicznej – Materiały pomocnicze do realizacji programów ekologii i ochrony środowiska w szkołach ponadpodstawowych – ABL Poligrafia, Warszawa.
- Falencka–Jabłońska M. 2013-(red.) Zbiór zestawów pytań XXIV-XXVIII Olimpiady Wiedzy Ekologicznej – Materiały pomocnicze do realizacji programów ekologii i ochrony środowiska w szkołach ponadgimnazjalnych – ABL Poligrafia, Warszawa
- Falińska K. 2012-Ekologia roślin PWN, Warszawa.
- Gore A. Niewygodna prawda 2007- Sonia Draga, Katowice.
- Greszta J., Gruszka A., Kowalkowska M.-2002- Wpływ immisji na ekosystem wyd. Śląsk, Katowice.
- 1992-Las skarbiec człowieka Fundacja Wyd. Upowszechniania Wiedzy Tech., SITL i D. Warszawa.
- Kalinowska A. 2003 Ekologia wybór na nowe stulecie Agencja Reklamowo-Wydawnicza A. Grzegorczyk, Warszawa.
- Kozłowski S. 2002-Ekorozwój wyzwanie XXI wieku, PWN, Warszawa.
- Krebs Ch. 2011-Ekologia, PWN, Warszawa.
- Kunachowicz H., Czarnowska-Misztal B. 2000-Zasady żywienia człowieka, W S i P, Warszawa.
- Lewandowski W.M. 2006- Proekologiczne odnawialne źródła energii Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa.
- Louv R. 2014-Ostatnie dziecko lasu- Jak uchronić nasze dzieci przed zespołem deficytu natury, Relacja, Warszawa.
- Małachowski K. 2011-Gospodarka a środowisko i ekologia, PWN, Warszawa.
- Manahan S.E. 2013-Toksykologia środowiska, PWN, Warszawa.
- Ochrona Środowiska 2018 -GUS, Warszawa.
- Popkiewicz M.2015- Świat na rozdrożu, Sonia Draga, Katowice.
- Pyłka-Gutowska E. 2004-Ekologia z ochroną środowiska, Oświata, Wrocław.
- Radecki W.(red.) 2009- Opłaty i kary pieniężne w ochronie środowiska –komentarz do przepisów ustaw- Difin, Warszawa.
- Spitzer M.-2015 Cyfrowa demencja –W jaki sposób pozbawiamy rozumu siebie i swoje dzieci, Dobra Literatura, Słupsk
- Weiner J. 2003- Życie i ekologia biosfery, PWN, Warszawa.
- Wohlleben P. 2016 – Sekretne życie drzew-Otwarte, Kraków.
- Wohlleben P. 2017-Duchowe życie zwierząt-Otwarte, Kraków.
Zalecane są również czasopisma – „Aura” – najstarszy w Polsce miesięcznik o problematyce ochrony i kształtowania środowiska oraz Przyroda polska- miesięcznik obejmujący aktualności z dziedziny ochrony przyrody.